کهنترین مدارک و نمونههای در و پنجره در معماری ایران را میتوان در نقش قلعههای مادی در آثار دوره شاروقین یافت. اغلب آنها از چوب ساخته و روی آنها آهنکوب شدهاست. از روزگاران کهن معماران ایرانی تلاش میکردند که درگاهها را به صورت مستطیل ساده درآورند، تا باز و بسته شدن در را آسان کنند؛ به همین جهت میان در و روزن بالای آن کلاف چوبی مینهادند که علاوه بر استوار کردن بنا نقش چپیله یا به اصطلاح امروز نعل درگاه را بازی میکرده و جای در به صورت درگاهی چهارگوش و ساده درمیآمدهاست. در معماری پارسی سردرب گاهها با یک پاره سنگ یکپارچه پوشیده میشد و در سبک پارتی هم در زیر چپیله نالی روی درگاهها کالغپر و شاخک چهار چوب جای میگرفته. در بناهای عهد اسلام ایران هم هرجادر و دروازه دیده میشود با کلاف چوبی به صورت ساده مستطیل درآمده؛ کهنترین دری که از آغاز اسلام به جای مانده بود در دروازه مهریز یزد بود.[۱]
دربهای خودکار یا اتوماتیک به درهایی گفته میشود که باز و بستهشدن در آنها به صورت خودکار انجام میگیرد و نیازی به دخالت انسان نیست. نسل ابتدایی درب اتوماتیک در دهه هفتاد میلادی توسط یک دانش آموز اهل اوهاییر آمریکا ابداع شد. بسیاری معتقد بر این هستند که سر منشأ این ایده، تبدیل انرژی بخار، خواص هوا و گاز به انرژی حرکتی بود که در ۲۰۰۰ سال پیش توسط هرون فیزیکدان و ریاضیدان بزرگ یونانی در اسکندریه مطرح شدهاست. از مزایای استفاده از این درها آسانتر شدن ورود و خروج افراد (بهویژه برای افراد ناتوان، مسن و معلول) است. همچنین با استفاده از آنها در مکانهای پر رفتوآمد میتوان تا ۳۵ یا ۵۰٪ در مصرف انرژی صرفهجویی کرد. معمولاً میتوان سرعت باز و بسته شدن این درها را با توجه به نیاز محل، شدآمد، فصل سال یا ساعتهای شبانهروز تنظیم کرد.[۲]
در به سبک جدید
برای باز و بسته کردن خودکار درهای سنگین و بزرگ معمولاً از درهای هیدرولیکی استفاده میشود که در آنها از فشار روغن حاصل از جکهای هیدرولیکی برای باز و بسته کردن در استفاده میکنند. از جمله مزایای این سیستم میتوان به قدرت بسیار بالای جکهای هیدرولیکی، توانایی کار کرد آن و استهلاک بسیار پایین اشاره کرد که در دربهای سنگین کاربرد دارد و همچنین تردد دربهای هیدرولیکی را میتوان به نا محدود ارتقاء داد و از جمله معایب سیستم گران بودن، احتیاج به سرویس و نگهداری فصلی اشاره کرد.
نوع دیگری از درها پنوماتیکی (بادی) هستند که بیشتر در محلهای مرطوب کاربرد دارند. اصول کارکرد این سیستم به وسیله باد است که فشار باد پیستونهای جکها را به حرکت درمیآورد. ضعفهای بزرگ این سیستم عبارتند از: حجیم بودت آن، پر سر صدا بودن کمپرسور، احتیاج به سرویس ماهانه و بازرسی مکرر، استفاده از دستگاههای بزرگ صنعتی در تابلو فرمان و در نتیجه بزرگ شدن تابلو فرمان سیستم و در نهایت کارایی بسیار محدود این سیستم اشاره کرد.
پرکاربردترین نوع درهای اتوماتیک درهای گیربکسی است که ساختمان سادهای دارند و قیمت آنها نیز نسبتاً پایینتر است. موتور کوچکی در داخل جک به کار گرفته شدهاست که نیروی خود را به یک گیربکس انتقال داده که با افزایش قدرت دوران، جک را به گردش درمیآورد و در نهایت شفت جک با سرعت استاندارد به عقب جلو حرکت میکند. از جمله مزایای این سیستم، کوچک بودن اندازه تابلو فرمان و مستقل بودن قسمت مکانیکی و الکترونیکی، برنامهریزی عالی، انعطافپذیری دستگاه با محیط نصب، احتیاج به سرویس بسیار کم در حد سالی یک یا دوبار و معایب این سیستم عبارتند از: استهلاک بیشر نسبت به سیستمهای هیدرولیکی به دلیل کارکرد چرخ دنده و گیربکس در جک، قدرت محدود و آسیبپذیری سیستم در مقابل فشار، بیش از حد است. درهای گیربکسی ممکن است ریلی، لولایی، زیرسقفی چندتکه، زیرسقفی یکتکه، کرکرهای یا شیشهای باشند.
دربهای خطی از جمله دربهای کشویی اتوماتیک سنتی بوده و برای استفاده در هر مکانی که از فضای جانبی کافی برخوردار باشد، مناسب هستند.
درباره این سایت